سفارش تبلیغ
صبا ویژن
تاریخ : یکشنبه 92/11/6 | 10:35 عصر | نویسنده : nininurse


کودک از بدو تولد شروع به یادگیری زبان و گفتار می‌کند. افت شنوایی ( حتی یک طرفه ) این فرایند را مختل می کند. بدون اجرای غربالگری شنوایی، اکثرا تا سن یک تا یک و نیم سالگی کسی متوجه وجود کم شنوایی در کودک نمی شود . طبق اعلامیه سازمان بهداشت جهانی ، تمامی نوزادان پیش از ترخیص می بایست تحت آزمایش های غربالگری شنوایی قرار گیرند. با استفاده از روش های غربالگری  در صورت کشف کم شنوایی در نوزاد با اقدامات به موقع توانبخشی، رشد طبیعی گفتار و زبان کودک تضمین می شود. ‏
کودک از ماه های اولیه زندگی شروع به یادگیری زبان می کند و افت شنوایی عاملی است که این مهم را به خطر می اندازد . عواملی همچون سابقه خانوادگی، عفونت های دوره جنینی مانند سرخجه، وزن کمتر از 1500 گرم نوزاد هنگام تولد، مصرف دارو بدون تجویز پزشک، زردی شدید دوران نوزادی وضربه و صدمات فیزیکی با عث شده از هر 1000 نوزادی که در سرتاسر جهان متولد می شوند 1 تا 6 نوزاد کم شنوایی دائمی داشته باشند.‏
امروزه در مراکز شنوایی سنجی روش های مختلفی جود دارد که می توان با حداقل هزینه و بدون ایجاد درد و ناراحتی برای کودک، از سلامت شنوایی کودکان به طور کامل اطمینان حاصل کرد .‏
در بسیاری از مراکز تولد، غربالگری نوزادان برای کشف  اختلالات شنیداری در 48 ساعت اول زندگی و یا نهایتا تا پایان اولین ماه زندگی انجام می شود .استفاده از وسایل غربالگری همگانی شنیداری نوزادان موجب می شود که اختلالات شنیداری به سرعت مشخص شده و اقدامات به موقع جهت پیشگیری از بروز هرگونه اختلال در گفتار و زبان صورت پذیرد . لذا چنانچه دو امر تشخیص زود هنگام شنوایی در نوزادان و بالطبع مداخله یا درمان به موقع رخ دهند، این کودکان از نظر تکامل طبیعی کلامی، شناختی و اجتماعی یک الی دو سال از هم سالان مشابه خود که بعد از شش ماهگی تحت تشخیص و مداخله قرار گرفته اند جلوتر خواهند بود .
اگر اختلالات شنیداری به موقع در ابتدای زندگی تشخیص داده نشنود ، کسب مهارت های زبانی ،گفتاری ،رشد اجتماعی، فرهنگی ، شناختی و نیز پیشرفت تحصیلی که زیربنای آینده مطمئن در جامعه است، تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.

اصول و قواعد کار
کشف گسیل های صوتی گوش  یا صداهایی که در داخل حلزون تولید شده و از گوش خارج می شوند (‏‎(OAE‎‏ و دانش موجود درباره نحوه پاسخگویی دستگاه شنوایی به سطوح صوتی ضعیف در سطح آستانه درک انسان توسط دیوید کمپ در سال 1977 میلادی را رشد و ارتقاء داده شد .وی یک سیستم رایانه ای مجهز به منبع صوتی و یک میکروفون ظریف را طراحی کرد که در داخل یک پروب تعبیه شده و در مجرای گوش خارجی قرار می گرفت و می توانست گسیل های صوتی گوش را اندازه گیرد .‏
الکترودها یا پروب های گوش در محل مناسب قرار داده می شوند و تست غربالگری شنوایی بر روی نوزاد یا به صورت ‏ABR‏(پاسخ شنیداری ساقه مغز ) یا به صورت ‏OAE‏(گسیل صوتی گوش ) انجام می شود ‏‎ ABR‎‏ نوعی ارزیابی الکتروفیزیولوژیک است که برای اندازه گیری پاسخ های سیستم های شنیداری به صدا استفاده می شود. یک صدای کوتاه و ملایم معمولا 35 با نرخ ‏db‏50-35 به گوش ها از طریق هدفون یا پروب ها در یک فرکانس معین به گوش ها فرستاده می شود و الکترودها برای به دست آوردن پاسخ سیستم اعصاب شنیداری و مغز استفاده می شوند .‏

تست ‏ABR‏ به علت نسبت ارجاع مناسبی که دارد جز تست های خوب و استاندارد است .نسبت ارجاع به آن دسته از ارجاعاتی اشاره می کند که در غربالگری اولیه رد شده اند و برای تست های شنیداری بعدی به اودیولوژیست ها ارجاع داده می شوند. برای انتقال برانگیختگی شنیداری از سلول های گیرنده محیطی گوش داخلی به سیستم شنیداری مرکزی، مواد شیمیایی خاصی از نورون ها آزاد می شوند، سپس نوعی ،پتانسیل الکتریکی ایجاد می شود که می تواند از روی سر ثبت شود .‏
AEP‏(پتانسیل های برانگیخته شنیداری) را می توان از یک نوار مغزی (‏EEG‏) در حال انجام نیز در صورتی که این امواج با محرک صوتی همزمان شده یا از نظر زمانی وابسته باشند استخراج کرد و این فعالیت هم زمان می تواند از سطح پوست بیمار ثبت شود که هم زمانی فعالیت نورون ها در پاسخ به محرک صوتی را نشان می دهد .‏‎ ABR‎‏ نوعی از ‏AEP‏ است که یکپارچگی سیستم شنیداری را اندازه گیری می کنند.  ‏‎ AEP‎‏ که توسط محرک صوتی برانگیخته شده ،در حقیقت پتانسیلی در حد میکروولت است و دارای زمان نهفتگی کوتاهی در حد چند ده میلی ثانیه است.پتانسیل های حاصله و پتانسیل هایی که از الکترودهای اطراف از محیط تست به دست آمده اند توسط کامپیوتر میانگین گیری  می شوند .در 10 میلی ثانیه اول بعد از ارائه محرک کلیک 5تا7 الگوی موجی قابل شناسایی خواهند بود . در‏ABR‏ پتانسیل های الکتریکی روی سر ثبت می شوند و به دلیل مشارکت ویژگی های اکوستیکی کانال گوش و مبدل، بیشتر انرژی موجود در محرک در محدوده زمانی ‏KHZ‏  5-1 ‏‎   ‎توزیع می شوند که می تواند افت های شنوایی بزرگتر از ‏db‏30 را شناسایی کند.‏
OAEبر خلاف ‏ABR‏ یک روش غربالگری بر اساس اندازه گیری یکپارچگی سلول های گوش داخلی در حلزون است که  شنوایی و عملکرد  ساقه مغز را اندازه گیری نمی کند. معمولا پرسنل آموزش دیده بیمارستان مراحل متداول را انجام می دهند اما نهایتا به یک اودیولوژیست برای تفسیر نهایی غربالگری احتیاج دارند.استفاده کلینیکی از ‏OAEها به عنوان یک روش  غربالگری اولیه اخیرا افزایش یافته است. زیرا عموما سریع تر، راحت تر و کم هزینه تر است اما به طور معنی داری نسبت ارجاع آن بیشتر از ‏ABR‏ است .‏‎ OAE‎اطلاعات مختلف از یکپارچگی عملکرد حلزون بیمار را ارئه می کند، لذا عملکردی فراتر از غربالگری شنیداری ساده دارند.‏
‎ OAE‎‏ ها صداهای تولید شده در حلزون توسط سلول های مویی خارجی گوش داخلی هستند و درواقع پژواک صوت نیستند، بلکه صداهای تولید شده به وسیله اجرای عملکردهای فعال در حلزون گوش های سالم در پاسخ به محرک صوتی هستند.موقعی که صدا به گوش داخلی وارد می شود، یک موج حرکتی تولید می شود که در امتداد غشا پایه در حلزون انتشار می یابد .‏
سلول های داخلی و خارجی گوش که روی غشا پایه قرار دارند به وسیله جا به جایی حاصل شده برانگیخته می شوند سپس یک میکروفون حساس صدای برانگیخته و ارسال شده از حلزون به کانال گوش را اندازه گیری می کند .
غربالگری ‏OAE‏ می تواند به صورت  ‏TEOAE‏(برانگیخته زودگذر)  یا  ‏DPOAE‏(حاصل اعوجاج)اجرا شود.‏DPOAE‏ با ارئه یک جفت تون اولیه تک فرکانسی - مثلا ‏F1‎وF2‎‏- اندازه گیری می شود ( به عبارتی با تحریک حلزون نرمال، ‏DP‏ ها در فرکانس های خاص مثلا با فرمول   ‏‎2F1-F2‎‏ تولید می شوند ) .به دلیل آنکه تنها یک فرکانس خاص مورد بررسی قرار می گیرد، فرایند میانگین گیری سیگنال به یک محدوده فرکانسی بسیار باریک محدود می شود، در نتیجه زمان اجرای تست کاهش می یابد برای مثال، اگر 5 تا 10 ثانیه برای استخراج هر پاسخ صرف شود، برای 4 تا 5 فرکانس تعیین شده، مجموعه تست در کمتر از یک دقیقه به اتمام می رسد، از آنجاکه فرکانس از قبل تعیین شده است، سایر پاسخ های کاذب که در فرکانسی متفاوت رخ می دهند به راحتی قابل حذف هستند . به این ترتیب روش ‏DPOAE‏ حساسیت اندکی نسبت به نویزهای زمینه دارد . ‏DPOAE‏ در فرکانس های ‏KHZ‏ 8 و بالاتر نیز قابل اجرا است . روش انجام ‏TEOAE‏ پیچیده تر است و در یک طیف وسیع فرکانسی اجرا می شود و به علت وجود محرک پیچیده ، به ناچار پاسخ ها به ناحیه فرکانسی پایین تر از ‏KHZ‏ 4 محدود می شوند .‏

روش متداول در مقابل روش خودکار
کاربرد دستگاه های متداول، نیازمند حضور یک تکنسین آموزش دیده یا یک ادیولوژیست است و حضور ادیولوژیست برای تفسیر نتایج الزامی است . در دستگاه های خودکار، از همان تکنولوژی استفاده می شود، اما دستگاه به طور کاملا خودکار تست را انجام می دهد و نتیجه به صورت قبول یا مردود‏
‏ ( ارجاع )‌گزارش داده می شود و  دیگر نیاز به تفسیر نتایج وجود ندارد، بنابراین برای استفاده از دستگاه‌های خودکار می توان از سایر پرسنل آموزش دیده بیمارستان (‌ مثل پرستار، تکنسین، ‌و داوطلبان ) استفاده کرد تا غربالگری با حداقل مقدار آموزش قابل اجرا شود. بعضی از دستگاه های خودکار می توانند در موارد ضروری، داده های خام اطلاعات را نیز ذخیره کنند.‏

مشکلات گزارش شده
تکنیک ‏OAE‏ وقتی برای نوزادان در بدو تولد استفاده می شود به علت وجود مواد زاید در کانال گوش ممکن است در نتایج ارجاع رد/قبول اشکال ایجاد شود یا ممکن است اپراتور با مشکل جایگذاری مناسب پروب در کانال گوش مواجه شود که می تواند نسبت ارجاع را افزایش دهد .تکنیک جاگذاری مناسب به راحتی قابل یادگیری است و با کمک چند دستورالعمل ساده قابل حل است . در بعضی از دستگاه ها برای آگاهی اپراتور آلارم وجود دارد.
هنگامی که تست ‏ABR‏ به صورت خودکار انجام می شود غربالگری باید در زمانی که فعالیت های عضلانی کم است انجام شود که این روند در حذف آرتیفکت بسیار موثر است.‏
اگرچه روش ‏ABR‏ بسیار دقیق است،‌ اما یکی از معایب آن استفاده از محرک های بسیار کوتاه مدت -کلیک برای دستیابی به قوی ترین پاسخ ها است، که ضرورتا دارای پهنای باند فرکانسی بسیار زیاد بوده و فاقد یک فرکانس ویژه است .
برای کم کردن این مشکل اپراتور باید نسبت به موارد زیر اطمینان داشته باشد:
نوزاد آرام و بی حرکت است، مثلا در حالت خواب
غربالگری ثانویه قبل از ترخیص نوزادی که غربالگری اولیه را انجام نداده است صورت گرفته.‏
تست در یک محیط آرام انجام شده است.‏

منبع: نشریه مهندسی پزشکی شماره 83




  • paper | راه بلاگ | تک تاز بلاگ